کد مطلب:36563 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:78

همه ی عرفایی كه وجود خداوند را تجربه كرده و با او همسخن و همنشین شده اند، به وضوح دریافته اند كه با موجود عظیم و جلیلی رو به رو هستند كه تمام هستی شان را تسخیر می كند، آنها را از خود بی خود و مست می نماید، مانند غریقی كه در دریای عظیمی بیفتد. چنین معرفتی، معرفت تحیری است. كه به جای آنكه عالم بر معلوم احاطه یابد، معلوم عالم را در كام می كشد. و همین است آن حیرت محمود كه فاصله بسیار دارد با حیرت مذموم كه عین جهالت است.

باری همه ی انبیای صادق و امینی كه به این جهان آمدند از موجودی عظیم، ازلی و ابدی كه با آنان ارتباط داشته، خبر داده اند، در این صورت چه فرضیه ای مقبولتر و خردپسندتر از اینكه یك خدای واحد با تمام این اوصاف بر همه ی آنان تجلی كرده است.

فاذا عرفت ذلك فافعل كما ینبغی لمثلك ان یفعله فی صغر خطره و قله مقدرته و كثره عجزه و عظیم حاجته الی ربه فی طلب طاعته و الخشیه من عقوبته و الشفقه من سخطه فانه لم یامرك الا بحسن و لم ینهك الا عن قبیح.

حال كه این خدای جلیل، عظیم و رفیع را آنگونه كه باید شناختی، نگاهی نیز به خود كن و ببین كه تو در برابر او چه وظایفی داری و موجود كوچك و حقیر و ناتوان و پر عجز و حاجتمندی چون تو در برابر آن موجود بزرگ و خطیر چه باید بكند (تا دریابی) كه اطاعت از او و ترس از عقوبتش و بیم از خشمش شایسته توست. چرا كه او جز به امر زیبا فرمان نداده و جز از امر زشت، نهی نكرده است.

امیرالمومنین (ع) در اینجا آدمی را به حقارت خود در برابر عظمت خداوند تذكار می دهند. حال سوالی كه باقی می ماند، این است كه آیا به

[صفحه 85]

موجودی بسیار عظیم و جلیل می توان عشق ورزید؟ آیا با خداوندی كه این اندازه صفاتش دور از تصور و مقامش دور از دسترس است، می توان رابطه عاطفی برقرار كرد؟ آیا عظمت او رعب افكن نیست؟ و آیا این عظمت القای محبت نیز می كند؟ كوچكی ما و بزرگی او، بین ما و او چه نسبتی برقرار می كند؟ نسبت خوف یا نسبت محبت؟ زیبا و زشت و امر و نهی باری چیست؟ اینها موضوعاتی است كه ان شاءالله در بحث آتی درباره شان سخن خواهیم گفت.

و السلام علیكم و رحمه الله و بركاته

[صفحه 87]

صفحه 85، 87.